برج آزادی تهران
برج آزادی یکی از نمادهای شهر تهران است که در سال ۱۳۴۹ خورشیدی به دست معمار ایرانی، حسین امانت با نام برج شهیاد آریامهر، به دستور فرح پهلوی برای یادبود جشنهای ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی ایران در غرب تهران طراحی و ساخته شد. این برج، پس از انقلاب ۱۳۵۷ به نام برج آزادی معروف گردیدهاست. برج آزادی در ایران، نمونه ای از نماد و نشانههای شهری است که معماری شاخص آن، تلفیق طاقهای معماری پیش از اسلام (دوره هخامنشیان و ساسانیان ) و بعد از اسلام و تبدیل آن به نمادی زیبا به لحاظ معماری است. در این طرح، معمار حتی به جزئیات اجرای بنا و نحوه چیدمان سنگهای نما دقت وافری مبذول داشته است. میدان آزادی بزرگترین میدان شهر تهران است که این برج را در خود جای داده است.
این میدان به شکل بیضی ساخته شدهاست که در مرکز آن برج آزادی و در حاشیه آن دو مسیر سواره رو که در برخی از بخشها به صورت زیرگذر ساختهشده، قرار گرفتهاست. در فضای میان بنای برج آزادی و مسیرهای پیرامون میدان نیز باغچههای چمنکاری شده، به صورت شش ضلعی ساخته شدهاست. مساحت میدان آزادی ۵۰۰۰۰ مترمربع است که پس از میدان نقش جهان با مساحت ۸۹۶۰۰ مترمربع، بزرگترین میدان ایران است.
معماری میدان آزادی :
نقشه میدان دقیقاً از سقف مسجد شیخلطف الله اقتباس شده، تنها به جای یک دایره، در اینجا دو بخش از دو بیضی با کانونهای متفاوت وجود دارند. تحلیل هندسی تناسبات برج آن را کوتاه و تنومند نشان میدهد. در واقع اگر برج بلندتر می بود و اگر سه دایره افقی با دایرههای عمودی همسان بودند، قطعاً اوجگیری برج بیشتر القا میشد و دیگر همچون هیکلی بدون سر و گردن به نظر نمیرسید. اما به هرحال، ارتفاع ۴۵ متری برج که به دلیل نزدیکی به فرودگاه به طرح امانت تحمیل شده بود، او را محدود میکرد. بنابراین آنچه را که در ارتفاع نمیتوانست بدست آورد، با گسترش افقی ستونها و عظمت شکلهای توخالی قسمت پایین جبران کرد.
این بنای سه طبقه دارای چهار آسانسور و دو راه پله و ۲۸۶ پلکان است. در محوطه زیرین آزادی چندین سالن نمایش، نگارخانه، کتابخانه و موزه قرار دارد. گفته میشود در ساخت برج آزادی چهل و شش هزار قطعه سنگ بریده و پرداخت شده به کار رفتهاست.