روستای ورکانه همدان
فاصله روستای ورکانه تا مرکز شهر همدان و میدان امام خمینی در حدود ۲۳ کیلومتر می باشد. این روستا در جنوب شرق شهر همدان بعد از سد اکباتان واقع است.
روستای زیبای ورکانه از شمال شرقی به کوه سردره، از غرب به روستای سیمین، از جنوب غربی به کوه سرخ بلاغ، از شرق به کوه قره داغ و از جنوب و جنوب شرقی به دره بارانی و دره قشلاق محدود میشود.
وجه تسمیه روستای ورکانه :
در گویش کردی «ور» به معنی کنار و «کانه» به معنی چشمه است. ورکانه نیز به معنی قرار گرفتن در کنار آب و چشمه می باشد.
از نقطه نظری دیگر روستای ورکانه به دلیل اینکه در پیرامون آن معادن سنگ به فراوانی مشاهده میشود، نام ورکانه را به خود گرفته و وجه تسمیه روستای ورکانه را معادل محلی که در نزدیکی معدن یا ورکان است، آورده اند.
پیشینه روستای ورکانه به بیش از ۴۰۰ سال میرسد. روستای ورکانه در دامنه جنوبی زاگرس مرکزی قرار گرفته وعموما به دلیل کوهستانی بودن و برخورداری از طبیعت زیبا از مناطق بسیار بکر به شمار میرود.
سنگ، سنگ لاشه، سنگ مالون، خشت و آجر انواع مصالح متعارف ساختمانی در ابنیه روستای ورکانه است و عنصر سنگ به عنوان اصلی ترین مصالح در ابنیه روستای ورکانه بیش از هر چیز در بازدید از روستا به چشم می خورد و به نظر میرسد کاربرد سنگ در روستا به علت فراوانی این عنصر در روستا و سختی و مقاومت آن در برابر تغییرات جوی و همچنین کمبود آجر و خشت در منطقه بوده است.
روستای ورکانه همدان که به عنوان نگین گردشگری روستایی این استان شهرت یافته است با سنگهای لاشه که تمام کوچههای آن را احاطه کردهاند، زیر نورهای موضعی به رنگ قهوهای سوخته در میآیند که تصاویر اروپای دوران رنسانس را یادآور میشود.
هسته اولیه این روستا که پیرامون قنات روستا شکل گرفته، قدمتی نسبتاً طولانی دارد و سابقه تاریخی آن به اوایل دوره صفوی مربوط میشود.
مردم روستای ورکانه به زبانهای آذری، فارسی و کردی سخن میگویند.
روستای ورکانه همدان یکی از ۶ روستای گردشگری همدان است که نام آن در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده و به عنوان منطقه ویژه گردشگری کشور مطرح شد.
نقاط گردشگری روستای ورکانه :
جریان رودخانه های فصلی سیمین و ورکانه، جریان دایمی آب قنات روستا و چشمه سارهای آن به ویژه در بهار و تابستان، طراوت خاصی به روستا می بخشند.
باغات گسترده گردو، زردآلو، انگور و سیب، جلوه ویژه ای به روستا بخشیده و زیبایی دلپذیری پدید آورده اند.
کوههای اطراف روستا و دره های خان و جن، در فصول مختلف به ویژه در بهار که سرشار از طراوت و سرسبزی میشوند، مناظر زیبا و دلفریبی را ایجاد میکنند.
آثار تاریخی و مذهبی جالب توجهی در روستا وجود دارد که از میان آنها میتوان به ساختمان مسجد روستا در بافت قدیمی، اصطبل پرورش اسب با معماری خاص سنگی و قلعه مهری خانم که به شکل چلیپا ساخته شده و نیز معماری سنگی روستا اشاره کرد.
آرامگاه امامزاده غیب در بین مردم روستا احترام و ارزش زیادی دارد.
موسیقی رایج در میان مردم روستای ورکانه شامل ترانه هایی با اشعار باباطاهر عریان و بایاتی های آذری با موسیقی عاشیقی است که در مراسم شادی و عروسیها مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین نوعی موسیقی محلی به نام سربازی و سه پا نیز در میان مردم روستا رواج دارد.
روستای ورکانه در مسیر کوچ طوایف قزل یوسف، یارم طاقلو و ورکانی قرار دارد که هر سال از اواسط آبان ماه کوچ بهاره دارند. این طوایف براساس سنت های گذشته و ماهیت معیشتی به دنبال مراتع تازه، کوه ها و دره های بسیاری را پشت سر گذاشته درمیان بندها اتراق میکنند و پس از پایان فصل اعتدال، به قشلاق باز میگردند.
چشم انداز کوچ در مسیر زیبای ییلاق و قشلاق عشایر و ایلات، پیرامون این روستا را به عنوان یکی از پایگاه های اصلی تماشای کوچ عشایری تبدیل کرده است.
غذاهای محلی روستا مشتمل بر آبگوشت، انواع کباب و انواع آش مانند آش اوماج، آش پلته، آش واره، آش جو و ترخینه میباشد.
مسیر رسیدن به روستای ورکانه :
مسیر رسیدن به روستای ورکانه از همدان، در ابتدا انتخاب جاده همدان به ملایر و سپس محوریست که از این جاده منشعب می شود. پس از عبور از سد اکباتان و روستاهای یلفان، شمس آباد و علیآباد از طریق جاده ورکانه به روستای ورکانه خواهید رسید.
گذشته از جاذبه های گردشگری ذکر شده در بالا، محور ارتباط اصلی روستا از شهر همدان نیز دارای مناظر و چشم اندازهای زیبایی است که میتواند به عنوان محوری توریستی مطرح شود زیرا وجود چشم اندازهای زیبا و مناظر بدیع این محور را یکی از پتانسیلهای بالفعل شهر همدان کرده است.