قصر یاقوت – کاخ سرخه حصار تهران

عمارت قصر یاقوت، کاخ یاقوت و یا کاخ سرخه حصار کاخی مربوط به دوره قاجار است که در شرق تهران در منطقه سرخه حصار و درون پهنه کنونی بیمارستان شهید لواسانی جای دارد. آدرس دقیق قصر یاقوت تهران، جاده آبعلی، بعد از سه راه آزمایش، مقابل صنایع مکانیک ارتش می باشد. قصر یاقوت از کاخ‌های تهران در دوره پادشاهی ناصرالدین‌شاه قاجار است که در سی و نهمین سال پادشاهی او در سال ۱۲۶۲ خورشیدی ساخته شد. این قصر از بخش‌های قصر بیرونی و حرمخانه سلطنتی تشکیل شده بود. این کاخ سلطنتی شامل ۲ دستگاه عمارت به نام کوشک بیرونی و حرم خانه بود و در مجموع در حدود ۲۰۰ اتاق داشت
برای ساخت این کاخ نزدیک به ۱۵ هزار تومان هزینه شده است. در دوره قاجار این کاخ دچار آتش ‌سوزی شد اما دوباره بازسازی شده بود. ساختمان این قصر نخستین بنای ایران است که هیچ تاثیری از معماری ایرانی نگرفته‌است. این بنا ایوانی در بالای در ورودی دارد که در معماری اروپایی ویژه معرفی شدن اشخاص مهم و ابراز احساسات به مردم است.
در سال ۱۳۳۶ با تصویب مجلس شورای ملی باغ این قصر و تاسیسات همراه با آن به سازمان بیمه‌های اجتماعی واگذار شده و به بیمارستان ریوی تبدیل شد و در دهه بعد بخش‌های روانی و جراحی نیز به آن افزوده شد که در سال ۱۳۵۵ با تصویب مجلس، تبدیل به یک بیمارستان عمومی شد و اکنون بیمارستان و مرکز فوق تخصصی قلب دکتر لواسانی نام دارد.
گذشته از بناهای سلطنتی قلعه، ساختمان های دیگری به نام کاروانسرا، سربازخانه و گرمابه هم از دیگر ملزومات کاخ سرخه حصار محسوب می شد که امروزه اثری از آن ها دیده نمی شود. در حال حاضر، قسمتی از این محل به تاسیسات بهداشتی کارگران اختصاص داده شده است.
به گفته یکی از مورخان کشور، این قصر محل تولد ضرب المثل‌هایی مثل بادمجان دورقابچین، و یه آشی برات بپزم که یک وجب روش روغن باشه است که در آن زمان و در مطبخ شاه به وجود آمده است. این ساختمان محل آشپزان دربار بوده و به دستور ناصرالدین شاه در اینجا آش طبخ می‌شده و برای هر یک از بزرگان کاسه‌ای فرستاده می‌شده است.
این اثر در تاریخ ۱ مهر ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۱۰۴۱۲ به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.