موزه تاریخ طبیعی همدان
موزه تاریخ طبیعی همدان در دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی‌سینا، در انتهای چهارباغ آزادگان در شهر همدان واقع است.
مساحت موزه تاریخ طبیعی در حدود ۲۰۰۰متر مربع است.
در این موزه هزاران نمونهٔ زنده، سنگواره و تاکسی درمی شده از گونه‌های گیاهی پستانداران، پرندگان، خزندگان، حشرات و آبزیان به شیوه‌های مدرن و علمی نگهداری می‌شود.
این موزه مجموعه ای کم‌نظیر از نمونه انواع گونه‌های حیوانی، گیاهی و طبیعی اقلیم ایران و اقصی نقاط کره خاکی است که تماشای آن ذهن هربیننده‌ای را به گذشته و حال اعماق آب‌ها و فراز خاک‌ها می‌کشاند.
در لابه‌لای این مجموعه اعجاب‌انگیز که هم‌اینک به عنوان یکی از گران‌بهاترین سرمایه‌های ملی و بستری برای مطالعات دانش پژوهان و اهل تحقیق شناخته شده‌است،
بیش از ۵۰۰ نمونه پرنده و ۱۴۰ نمونه از پستانداران متعلق به دوره‌های کهن تا عصر حاضر و مختص اقلیم ایران که نسل بسیاری از آنان تاکنون منقرض شده یا در حال انقراض است را می‌توان در موزه تماشا و مطالعه کرد.
تاریخچه تاسیس موزه تاریخ طبیعی همدان :
بنیان موزه تاریخ طبیعی در همدان سال ۱۳۵۱به همت انسانی علاقه‌مند و سخت کوش و چند تن از دبیران دبیرستان و اساتید دانشگاه در سالن کوچک و محدود در گوشه‌ای از دبیرستان موسوم به پهلوی آن زمان گذاشته شده است.
این موزه هم‌اینک در چند تالار مجهز و آراسته به وسعت ۲۰۰۰ مترمربع به چند فضای مناسب برای مطالعه، سالن سخنرانی و کتابخانه تخصصی در دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی‌سینا مجهز است. از موزه تاریخ طبیعی همدان روزانه حدود ۳۰۰نفر از دوست داران مظاهر طبیعت وحشی، اهل تحقیق و پژوهشگران از سراسر ایران دیدن می‌کنند.
این موزه به همت استاد جعفر محمد علیزاده احداث شده و تمام نمونه‌ها با همت ایشان و دانشجویان علاقه‌مند جمع‌آوری شده‌است.
بخشهای مختلف موزه تاریخ طبیعی همدان :
گونه های مختلف در این موزه در سالنهای مختلف زیر دسته بندی شده اند :
سالن شماره ۱ :
در این سالن نگاره های سنگی کشف شده از مناطق مختلف ایران، توسط گروه تحقیق موزه و سفالینه ها، و دست سازهای مفرغی و سکه به نمایش در آمده، که مبین برداشت دقیق انسان ایرانی و علاقمندی وی به طبیعت اطراف خود بوده است. همچنین حدود ۳۰۰ مورد صحنه سازی از طبیعت وحش ایران به معرض دید عموم گذاشته شده است.
در این سالن انواع دو کفه ایها، گاستروپودها، حلزونها، سخت پوستان، مرجان ها و اسفنج های خلیج فارس نگهداری می شود و علاوه بر آن از مجموعه های خارجی بخشی به نمونه های ایرانی ملحق شده که جمع این دو مجموعه خارجی و ایرانی بهترین کلکسیون صدف های ایران موجود در موزه است.
سالن شماره ۲ :
این سالن به آبزیان اختصاص دارد و شامل دو بخش جدا از هم است .
بخش اول آکواریوم انواع ماهیان زینتی آب شیرین مناطق گرمسیری است، که در حال حاضر تعدادی از آنها به صورت محدود و در حد تحقیقات در موزه نگهداری می شوند.
بخش دوم شامل آبزیان فیکسه شده است. در این قسمت نمونه های کمیاب و نفیسی از انواع آبزیان، خزندگان و پستانداران، به صورت فیکسه شده در داخل محلول و یا به صورت تاکسیدرمی شده قرار دارد.
سالن شماره ۳ :
در این سالن، مجموعه ای از نمونه های کانی، فسیلی و سنگهای رسوبی به جای مانده از ادوار مختلف زمین شناسی ایران، جمع آوری شده است، که گر چه فشرده ای از نمونه های کانی و فسیلی ایران است، لیکن غنی ترین مجموعه های مشابه داخل کشور می باشد.
اکتشافات موزه تاریخ طبیعی همدان :
توجه به اکتشاف، بیانگر پوپایی و بالندگی یک موزه می باشد. موزه تاریخ طبیعی همدان نیز درطول فعالیت ۲۸ ساله خود برخی از نمونه ها را برای اولین بار در کشور کشف نموده است که البته اثبات جدید بودن آنها در سطح جهان نیاز به تحقیق و بررسی بیشتری دارد.
برای مثال، کشف ۵ گونه جدید از ماهی های خلیج فارس و چند نمونه از فسیلها، برای اولین بار توسط این موزه گزارش شده است. در حال حاضر علاوه بر گردشگران و محققین، سالانه گروههای زیادی از دانشجویان و دانش آموزان، از این موزه دیدن می کنند.
