نگارخانه کاخ گلستان
نگارخانه کاخ گلستان در ضلع شمال غربی کاخ گلستان قرار دارد. مجموعه تاریخی و دیدنی گلستان در میدان ارگ تهران در خیابان پانزده خرداد در نزدیکی بازار تهران واقع است.
مکان فعلی پرده های نقاشی ایرانی در طبقه زیرین تالار سلام قرار دارد. میتوان گفت که این نگارخانه بخشی از حوضخانه یا طبقه تحتانی اتاق موزه یا تالار تاجگذاری بوده است. تعداد تعدادی زیادی از بهترین آثار نقاشان دوره قاجار در این نگارخانه به نمایش درآمده است.
نگارخانه مجموعه ای بی نظیر از رقم ها و پرده های نقاشی اساتید بزرگ ایران در طی دوره قاجار می باشد که با وسواس و دقتی خاص در کنار هم چیده شده است. رقم ها، اشخاص و اماکن همگی یاد آور تاریخ دوران قاجار می باشد و سعی زیادی شده که این چیدمان در برگیرنده سیر تحول در هنر نگارگری دوران قاجار بوده باشد تا بررسی و مقایسه آثار را ممکن سازند.
تاریخچه عمارت نگارخانه کاخ گلستان :
قبل از احداث نگارخانه در این مکان یعنی ضلع شمالی کاخ گلستان بنائی بنام تالار الماسیه و قبل از آن نیز محل دیواری بوده که عمارت آصف الدوله را از باغ گلستان جدا می ساخته است.
نگارخانه کاخ گلستان در حقیقت ساخته و پرداخته و برگرفته از سفر اول فرنگستان ناصرالدین شاه قاجار به اروپا و بازدید وی از آن کشورها و عزم ناصرالدین شاه قاجار در جهت ایجادتغییراتی در ارگ سلطنتی می باشد که به سال ۱۲۹۳ قمری با اتمام عملیات معماری این عمارت عملی میشود.
به سبب تاجگذاری پهلوی دوم در ۴ آبان ماه ۱۳۴۶ خورشیدی تغییرات و تعمیراتی در نگارخانه به جهت استحکام بخشی از بنا بعمل آمده است.
معمار نگارخانه کاخ گلستان :
معماری اتاق موزه ، تالار آینه و سرسرا و حوضخانه های مربوط به آنها یعنی نگارخانه فعلی و موزه مخصوص بوسیله حاجی ابوالحسن معمار نوائی ملقب به معمار باشی یا صنیع الملک اصفهانی و با مباشرت بنائی میرزا یحیی خان معتمد الملک–یحیی خان برادر میرزا حسین خان سپه سالار صدر اعظم ناصرالدین شاه و بانی مسجد سپه سالار و چهارمین شوهر عزه الدوله خواهر ناصرالدین شاه قاجار بوده است.
نگارخانه در حال حاضر شامل ۲ بخش می باشد :
– بخش جنوبی که در حقیقت بخشی از حوضخانه تالار موزه (سلام یا تاجگذاری) بوده و در طی زمان دارای کار بردهایی چون انبار تالار موزه ، نمایشگاه ، دفتر صاحب جمع اموال و تلفنخانه بوده که هم اینک به نمایش پرده های نقاشی عمدتا متقدم تر دوران قاجار همچون آثاری از میرزا بابا نقاشباشی شیرازی، مهر علی، احمد، اسماعیل جلایر، علی اکبر خان مزین الدوله، ابوالحسن ثانی(صنیع الملک، عموی کمال الملک ) اختصاص یافته است.
– بخش شمالی که در زمان پهلوی دوم احداث و به مقر پاسدارخانه گارد سلطنتی اختصاص یافته بود که هم اینک در برگیرنده آثار نقاشان متاخر دوران قاجار شامل آثاری گرانقدر از هنرمندانی بنام همچون محمود خان صبا، محمد غفاری کاشانی (کمال الملک )، میرزا مهدی خان( مصورالملک )، آقا میرزا موسی و هنرمندان دیگر می باشد.
لازم به ذکر است که مجموعه این دو بخش در اواخر سال ۱۳۷۴ خورشیدی به یکدیگر متصل شده و پس از مرمت های لازم در اردیبهشت ماه سال ۱۳۷۶ خورشیدی بعنوان نگارخانه گشایش یافت.
توضیحات تکمیلی :
زمان بازدید از کاخ گلستان همه روزه به جز یکشنبه ها از ساعت ۹ صبح لغایت ۱۷بعد از ظهر می باشد. بهای بلیت هر موزه جداگانه است.