کلیسای گریگوری استفان همدان
کلیسای گریگوری استپان که به نام کلیسای گریگوری استفان نیز معروف است در قسمت شرقی تپهٔ هگمتانه در محلهٔ قدیم ارامنه همدان قرار دارد.
این کلیسا در سال ۱۶۷۶میلادی توسط جمعی از ارامنه اصفهان و نیز مهاجران و تجار ارمنی روسیه که در همدان ساکن شده بودند، ساخته شده‌است.
در واقع در قسمت شرقی تپه هگمتانه همدان، در محلهٔ ارامنه، دو کلیسا وجود دارد. کلیسای قدیمی‌تر همین کلیسای گریگوری استپان و متعلق به مذهب پروتستان است و کلیسای جدید‌تر به نام کلیسای حضرت مریم به مذهب ارتدوکس تعلق دارد.
معماری کلیسای گریگوری استفان همدان :
داخل کلیسای گریگوری چهار ستون مدور وجود دارد که با قوس‌های جناغی به یکدیگر متصل شده‌اند. این کلیسا در سال ۱۹۳۲ میلادی خورشیدی بازسازی و مرمت شد.
کلیسا دارای سه در است که در اصلی از زیر برج ناقوس خانه واقع در ضلع غربی و دو در دیگر یکی در وسط ضلع شمالی و دیگری در ضلع جنوبی تعبیه شده که در جنوبی به حیاط خلوت و در شمالی به صحن حیاط اصلی کلیسا منتهی می شود.
فضای داخلی کلیسا عاری از هرگونه تزیینات وابسته به معماری است ولی تابلوهای تمثال حضرت مسیح (ع)، مریم مقدس و وارطان مامیکونیان سردار بزرگ لشگر ارمنستان سطوح بدنه را مزین کرده است.
اطراف محراب کلیسا نیز به وسیلهٔ گچ پوشیده شده بود که در حال حاضر از آن لایه‌برداری شده‌است. نمای داخلی کلیسا آجری است.
در نمای بیرونی خشت نیز به کار رفته‌است و دارای طاق‌نماهایی با قوس هلالی برای تزئین است. برج ناقوس این کلیسا به شکل مدور با بهره‌گیری از سبک گنبدهای رک بنا شده است.
